Lewki

Historia miejscowości

2014-03-20 00:01

„Lewki były własnością prywatną rycerską, jednak nie należały do Polaków lecz do Rusinów. Na rusińskie pochodzenie wskazuje też nazwa wzięta od imienia białoruskiego Lewko pochodzącego od cerkiewnego Lew, Leont, Leontil. Wieś zamieszkiwali zawsze prawosławni włościanie. Już w XVI wieku istniała tu prawosławna cerkiew, którą następnie przeniesiono do dzielnicy Bielska-Dubicze a następnie na ulicę Traugutta (XVI wiek).
Lewki w naszej historii pojawiają się w pierwszej połowie XVI wieku, gdy były własnością znanego w Wielkim Księstwie Litewskim Iwana Jesma-Rusina na służbie litewskej. Iwan był dworzaninem króla Zygmunta Starego i „specjalistą” od spraw moskiewskich. Posłował do Rosji w 1527 roku. W 1566 roku dobra Lewki po ojcu przejął jego syn Jan. W następnych latach dobra Lewki rozpadły się na przynajmniej dwa działy. Na przełomie XVI i XVII wieku dziedziczył tu Jan Hesman. W drugiej połowie XVII wieku część dóbr Lewki posiadał Karol Skaszewski, wojski bielski. Brak dokładniejszych danych o następnych dziedzicach wsi. W XIX wieku notowano tutaj rodzinę Dzierżków jako dziedziców. Za ich czasów Lewki stały się uprzemysłowionymi dobrami. Wymienia się fabrykę mydła i pasieki. Być może pomagała w tym bliskość linii kolejowej i wybudowanie stacji w Lewkach. Przez długie lata na przełomie XIX i XX wieku dziedziczył tu Przemysław Dzierżek. Na początku XX wieku (zapewne po 1905 roku) część dóbr została rozparcelowana i zamieszkali w tej nowej części - koloni, polscy chłopi. Jeszcze w latach dwudziestych Przemysław Dzierżek posiadał ponad 150 ha.

W tym czasie Lewki dzieliły się na kilka części: Lewki folwark, Lewki kolonia, Lewki przystanek kolejowy i Lewki wieś. W Lewkach folwarku było 3 domy i 21 mieszkańców, tutaj dominowali katolicy, w Lewkach kolonii było 9 domów, 37 katolików - Polaków. W Lewkach wsi i stacji kolejowej mieszkali za to prawie sami prawosławni Białorusini. Wieś liczyła 18 domów i 73 mieszkańców (71 podało wiarę prawosławną, ale tylko 28 podało narodowość białoruską).

W 1925 roku część majątku została rozparcelowana przy pomocy mierniczego D. Jurkowicza. W następnych latach cały czas trwała parcelacja tego majątku. Sprawę przejął mierniczy S. Bujnicki. Ostatnie dane o parcelacji pochodzą z 1931 roku.

Lewki należały w latach 1952-1959 do gromady Parcewo, następnie zostały przesunięte do gromady Mokre. Jednocześnie gromada Mokre i Pietrzykowo Gołąbki połączono w jedną gromadę Piliki (istniała do 1972 roku).”

(Fragment opracowania: „Historia Gminy Bielsk Podlaski” – Leszek Zugaj, AVALON, Lublin 2008)

Świetlica wiejska we wsi Lewki

fot. Urząd Gminy Bielsk Podlaski

SAMORZĄD

„Sołectwo jest jednostką pomocniczą Gminy Bielsk Podlaski. Organem stanowiącym (uchwałodawczym) sołectwa jest zebranie wiejskie grupujące wszystkich stałych pełnoletnich mieszkańców sołectwa. Organem wykonawczym sołectwa jest sołtys wspomagany przez radę sołecką składającą się z 3 członków. Kadencja sołtysa i rady sołeckiej trwa 4 lata.

Dla prawomocności wyborów przeprowadzanych na zebraniu wiejskim wymagana jest obecność co najmniej 10% mieszkańców sołectwa uprawnionych do głosowania.”

(Wyciąg ze Statutu Sołectwa Lewki)

Poniżej przypominamy, jaki był skład samorządu wiejskiego oraz kto reprezentował miejscowość LEWKI w Radzie Gminy Bielsk Podlaski od 1990 roku:

I Kadencja 1990-1994 (od 27 maja 1990 r.)

Radny:

Wiaczesław Myszko

Wybory sołtysa i rady sołeckiej:

Na ogólną liczbę 126 uprawnionych do wyboru mieszkańców obecnych było 17 osób, tj. 13%.

Zebranie odbyło się dnia 16 grudnia 1990 roku.

Sołtys:

Jan Maksymiuk

Rada Sołecka:

1. Chomański Bazyl

2. Parfieniuk Piotr

3. Maksymiuk Jan

II Kadencja 1994-1998 (od 19 czerwca 1994 r.)

Radny:

Krystyna Siebiatyńska

Wybory sołtysa i rady sołeckiej:

Na ogólną liczbę 108 uprawnionych do wyboru mieszkańców obecnych było 31 osób, tj. 29%.

Zebranie odbyło się dnia 24 listopada 1994 roku.

Sołtys:

Jan Maksymiuk

Rada Sołecka:

1. Maksymiuk Jan

2. Martyniuk Maria

3. Karczewski Karol

III Kadencja 1998-2002 (od 11 października 1998 r.)

Radny:

Piotr Koziak

Wybory sołtysa i rady sołeckiej:

Na ogólną liczbę 113 uprawnionych do wyboru mieszkańców obecnych było 13 osób, tj. 12%.

Zebranie odbyło się dnia 5 lutego 1999 roku.

Sołtys:

Jan Maksymiuk

Rada Sołecka:

1. Buryło Walenty

2. Bobrowski Włodzimierz

IV Kadencja 2002-2006 (od 27 października 2002 r.)

Radny:

Jan Owerczuk

Wybory sołtysa i rady sołeckiej:

Na ogólną liczbę 112 uprawnionych do wyboru mieszkańców obecnych było 19 osób, tj. 17%.

Zebranie odbyło się dnia 25 lutego 2003 roku.

Sołtys:

Piotr Siebiatyński

Rada Sołecka:

1. Gawryluk Jerzy

2. Maksymiuk Jan

3. Bobrowski Włodzimierz

V Kadencja 2006-2010 (od 12 listopada 2006 r.)

Radny:

Jerzy Tomczuk

Wybory sołtysa i rady sołeckiej:

Na ogólną liczbę 102 uprawnionych do wyboru mieszkańców obecnych było 11 osób, tj. 10,78%.

Zebranie odbyło się dnia 14 lutego 2007 roku.

Sołtys:

Piotr Siebiatyński

Rada Sołecka:

1. Maksymiuk Jan

2. Bobrowski Włodzimierz

3. Myszko Daniel

Radny Rady Gminy –
Pan Jerzy Tomczuk (pierwszy z lewej) podczas ostatniej sesji Rady Gminy V kadencji

(29.10.2010 r.)

VI Kadencja 2010-2014 (od 21 listopada 2010 r.)

Radny:

Sławomir Siemieniuk

Wybory sołtysa i rady sołeckiej:

Na ogólną liczbę 98 uprawnionych do wyboru mieszkańców obecnych było 17 osób, tj. 17%.

Zebranie odbyło się dnia 22 lutego 2011 roku.

Sołtys:
Piotr Siebiatyński (do dnia 20 lipca 2012 r.)

Rada Sołecka:

1. Worobiej Paweł

2. Bobrowski Włodzimierz

3. Gawryluk Jerzy

W dniu 25 września 2012 roku Rada Gminy Bielsk Podlaski przyjęła uchwałę Nr XX/118/2012 w sprawie zarządzenia i organizacji wyborów uzupełniających sołtysa w związku ze śmiercią sołtysa – Pana Piotra Siebiatyńskiego. Pomimo odbytych dwóch zebrań wiejskich w sprawie wyboru sołtysa, nie zgłoszono żadnego kandydata na sołtysa Sołectwa Lewki. W związku z powyższym Sołectwo Lewki nie ma sołtysa.

Radny Rady Gminy –
Pan Sławomir Siemieniuk
(pierwszy z lewej) podczas sesji Rady Gminy VI kadencji

(05.02.2014 r.)

TURYSTYKA

W miejscowości Lewki Pan Jerzy Gawryluk prowadzi gospodarstwo agroturystyczne. Dla agroturystów oferuje w ciągu całego roku 5 miejsc noclegowych w pokojach 2 i 3 osobowych. Czyste środowisko oraz bliskość Puszczy Białowieskiej zapewniają atrakcyjne warunki dla turystyki i wypoczynku.

(Fot. Urząd Gminy Bielsk Podlaski)

Na terenie Gminy Bielsk Podlaski jest wiele obiektów zabytkowych o wartościach kulturowych. Wieś Lewki także posiada takie obiekty. Są to: budynek drewniany po byłej szkole z początku XX w., w którym aktualnie mieści się świetlica wiejska oraz budynki zespołu dworca kolejowego z lat 80. XIX w.

Budynek zakładowy pracowników kolei, tzw. „koszarka”. Fot. Urząd Gminy Bielsk Podlaski.

We wsi Lewki znajduje się cmentarz wojenny Żołnierzy Armii Niemieckiej poległych w czasie I wojny światowej. Spoczywa tam 12 niezidentyfikowanych żołnierzy. Obiekt jest w ewidencji i pod opieką administracji państwowej. Bezpośredni nadzór nad stanem cmentarza sprawuje Urząd Gminy Bielsk Podlaski. Ostatnią renowację cmentarza przeprowadzono w 2001 roku.